Էջ:Mikael Nalbandian, vol. 3.djvu/338

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

օրագիրների, որպես յուր կրտսեր եղբայրների թե արժանավորությունը և թե պակասությունը։ Բայց նա հաճելով կամ տհաճելով Սկայորդու աքացի զակելուց (քացի տալուց), իջանում է խոսել Նորա տղայական նամակների վերա, զանց առնելով միանգամայն բերան բանալ և մի երկու բառ ասել ճռաքաղի մասին, որ մեր աշխարհաբար լեզուն շինել է տիրացուի շիլափլավ կամ ռուսաց պահոց (պասվա) վինեգրետ։ Եթե Հյուսիսափայլը համարում է ճռաքաղը ամենևին անարժան լինելու կրիտիկայի նյութ, ուրեմն և անարժան մտածող մարդերի ուշադրության[1], ինքը գիտե. մեք լվանում ենք մեր ձեռներր, մեք անպարտ ենք այդ բանում: Բայց որովհետև ճռաքաղի գլխավոր հրատարակիչը, գերապատիվ Մադիստրոս Մսեր Գրիգորյան Մսերյանցը, դասված է այժմյան երևելի հեղինակների շարքում, և այստեղ հարյուրավոր պարզամիտ մարդիկ կարդալով նորա օրագիրը, կարող են համարել նորան Հռոմի պապի նման անսխալ և անմեղանչական, և նմանող լինելով նորա ոճին, խանգարել մեր նոր լեզուն[2], վասն որո պարտականություն ենք համարում մեզ, ձգել գոնյա մի հարևանցի հայացք պարոն Մագիստրոսի աշխարհաբար լեզվի վերա, և խնդրել Ձեզանից, Պարոն կոմս, ոչ միայն տեղի տալ այս նամակին Ձեր անաչառ Հիշատակարանի մեջ, այլև հրատարակել Ձեր ծանոթությամբք, մեր սիրելի հայրենակիցները զգուշացնելու պ. Մսեր Մսերյանցի մատենագրական հերձվածից։

Քա՜ջ հայտնի է Ձեզ և մեզ, որ ճռաքաղ բանասիրական ամսագիրը ծնավ անցյալ տարու հունվարին և միամյա տունկի պես, տասներկու ամսից հետո թառամեցավ և մեռավ։ Թե ո՜վ սուդ արեց նորա վերա և կամ ո՜վ ուրախացավ. ո՜վ սև հագավ և կամ ով կանաչ ու կարմիր, մեզ հայտնի չէ. այդ մասին մեք հարցուփորձ արած չենք։ Բայց անցյալ


338

  1. Ամենևին այդպես, որովհետև Հյուսիսապայլի հրատարակողը ավելի մեծակշիռ գործեր ունի լցոլցանելու, քան թե մի աղճատախոս, անհյութ և անծուծ օրագրի վերա խոսք ու զրույց բանալու:
  2. Եթե հայոց ազդը ունելով յուր առաջև այնքան ընտիր օրինակներ մաքուր հայ¬ կաբանության աշխարհաբար ոճով, այնքան հոգելից և խորհրդավոր դրվածք նոր հայա¬ խոսությամբ, այնուամենայնիվ կարող է կարդալ աղճատախոս և անհյութ գրվածքը պ. Մսերյանցի և պատվել նորան անմեղանչական, հռոմեական պապի պես, դա ցուցանում է միայն, որ հայոց ազդը կույր է, չունի դատողություն կամ թե կամակոր է. աչքի առաջև դրած պատվականը և ընտիրը չկամի տեսանել, չկամի հարգել, չկամի ընդունել, բայց ձեռքը պարզում է մի չոր ու ցամաք, անպտուղ ծառի, որովհետև նորան այդ ևս հարկավոր էր։ Այդպիսի անընտրող ազգի վերա Հյոաիսափայլ|է հրատարակողը կարող է միայն ցավել, բայց օգնել ոչ։
    Կ. էմմանաէ