(р» — հասքը վերաթերում է «Մեդալի* դադարեցման վերաբերյալ «Մասիս* և «Արշալսւյս Արարատյան» թերթերի հաղորդումներինւ Այս առթիվ «Մեղուի» 1863 թ. М 225-ում «Ստիպողական պարտավորություն մը» վերնադրով հոդվածում Սվաճյանը դրում է. ««Մասիսի» 617 թվույն մեջ հետևյալը հրատարակված է. «Մեղու» հանդեսին խմբագիրը, Քաղաքական ժողովեն քսէնիցՕ անդամ ժողովի ներկայանալու հրավեր ընդունելով մտիկ չընելուն և չներկայանալուն համար, Քաղաքական ժողովը հատուկ հայտագրով մր հիշ¬ յալ թերթին առժամանակի դադարումը խնդրեց Բ. Դոնենւ Գերագույն Արշալույսն ալ գուցե իր խնդակցությանը չկրնար ղսպելով' փոլթացել էր հետևյալը դուրս թափել իր 716 թվով, «Մեղու» հանդեսին խմրադիրը Քաղաքական ժողովոլյն աղդասիրական տնօրինոլ- թյանցը 6ճազանդել շազե(ալու|, նույն ազգային մեծարգո ժողովը հատուկ հայտագրով մը խնդրեց (Արշալույս արգո խմրադիրը նույն օրը կէրևա թե Պատրիարքարանը դտնր- ված ըլլալու է) Р. Դռնեն, որ հրաման տա առժամանակյա կերպով դադարեցնելու հիշ¬ յալ Հանդեսին հրատարակությունը», «Մասիսը» դեկտեմբեր 7-ին Պոլսեն և «Արշալույսը» դեկտեմբեր 14-ին Իզմիրեն թռան և ցրվեցան շատ հեռավոր հայաբնակ քաղաքներ ու գուժեցին աս... լուրը շատ հա- յոլ հանդարտ ակ անբերան... Գուցե շատերը հավատք րնծայելու ստիպվեցան թե Ա. «Մեղունэ դադրեր է, կամ պիտի ղադրի (որմե Մեղուին գեթ նյութական վնաս մը ծադիլն անուրանալի է), Բ. «Մե¬ ղուին» խմրադիրը դանիցս անդամ (3, 4, 5 և այլն) կանչվել է, րայց մտիկ չէ բրեր և չէ ներկայացեր, կամ ըստ Արշալույսին' Քաղաքական ժողովույն ազգասիրական տնօ¬ րեն ութ յ անցը հնազանդել չէ ուզել (որոց երկրորդը բոլորովին նոր է թեև արդի խմբա¬ գրի ականջին)», ՂԱԶԱՐ ՓԱՐՊԵՑՈԻ ԳՐԱԾ ԹՈԻՂ^ (էջ 303) Պ ահպանվել է մեկ ինքնագիր' ԵՉԳԱԹ, Նալրանդյանի ֆ.։ Գրվել է Պետ- րոպտվլովյան բերդում, 1864 թ. մարտից մինչև 1865 հունվարի վերջն ընկած ժամա¬ նակահատվածում, Աոաջին անդամ տպագրվել է 1868 թ. Պետերբուրդում աոանձին դըր- քով' «Ղազար Փարպեցոլ դրած թուղթը, մեղադրություն ստախոս աբեղաներին, թարգ¬ մանություն և բացատրությունը Մ. նալբանդյանց, տպագրություն Մ. Տեր֊Գրիդորյանգ», Այնուհետև մտել է հեղինակի Դոնի Ռոստովի հրատարակության II հատորը (1906) և ԵԼԺ III հատորը (1940), ներկա տպագրության համար հիմք է հանդիսացել ինքնագիրը։ Գրքի վերջում կցված է Փարպեցոլ «Թղթի» աշխարհարար թարգմանությունը, որի հա¬ մար բնագիր է հանդիսացել Մկրտիչ էմինի 1853 թ. հրատարակությանը: Միքայել Նալ- բանղյանի աշխատությունը բարձր գնահատականի է արժանացել հետագա հրատարա- կիչների կողմից, Այսպես, Ղ ազար Փարպեցոլ «Թղթի» վենետ իկյան հրատարակության առաջաբանում (1873) ասվում է. «Ետ նորա (Մ. էմինի) և այլ ոմն եռանդուն բանասեր Միք. Նալբանդյանց եղեալ զնոյն յաշխարհիկ բարբառ իւրոյ դաւաոին' երկարադոյն ևս խորհրդածութեամբ բանից' եթող առ մտերիմսն, որոց ետ տարաժամ մահու նորին' հո- գացեալ հրատարակեցին ի մայրաքաղաքս Ռուսաց, յամի 1868», 517
