Էջ:Mkrtich Khrimian, Works (Խրիմյան Հայրիկ, Երկեր).djvu/215

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

կեանքը աւելի նախադաս ու հաճոյական կը համարին քան ամուսնութիւն եւ ընտանիք։

Դու չե՞ս տեսնար, ընթերցող, այն ընտանիքը, որ առանց խնայելու ամենայն շռայլութեամբ կը հոգան զեղխութեան անպէտ պէտքերը եւ կը մոռնան ամուսնութեան կենաց պէտքն ու պարտիքը. զարդասիրութեան բուռն տենչ՝ ամուսնասիրութիւնը մեռուցեր է։ Չգիտեմ, զո՞վ առաւել մեղադրեմք. անփեսայ օրիո՞րդն թէ անամուսին երիտասարդն. որ ոց մինն կը պատասխանէ թէ ես հաճոյանալու համար զարդ կը սիրեմ. կամ թէ ես կին եմ, ի բնութենէ զարդն իմ վայելչութիւնս է. իսկ միւսն եւս իբրեւ իրաւացի փաստ յառաջ կը բերէ թէ նոյն իսկ ես ալ այդ զարդին համար կը խորշիմ ամուսնութենէն, նախատեսելով թէ ամուսնութենէ յետոյ ի՞նչպէս հոգամ ընտանիքը եւ ի՞նչպէս կարենամ փայտ հասցունել զեղխութեան կրակին. որ շատ ընտանեաց տուն վառեց մոխիր դարձուց. դեռ աւերակները կը մխան, ծուխ կելլէ. ես կը տեսնամ եւ այդ փորձերէն իրաւունք չունի՞մ խելաբերիլ եւ զգուշանալ ամուսնական վիճակէն եւ այլն։

Թող չարդարանան, երկուքն եւս հաւասար մեղադրանաց արժանի են. որոց դատաստան ու վճիռը գիտեն որոշել մեր ընտանեկան կեանքը դատող իմաստուն դատաւորները։

Շատ զարմանալի է որ երբ զեղխ մարդիկ ամուսնութենէն Կը խորշին, ընդհակառակն չքաւոր ժողովուրդ, մանաւանդ գիւղացի ընտանիքը ամուսնութիւնը կը սիրեն. ոչ նախատեսել կուզեն եւ ոչ ապագայի հոգ ու հաշիւը կընեն, իբրեւ հասարակ առած կը խօսին իրենց մէջ, «Ամուսնանանք, հացն Աստուած կուտայ». եւ հարսանեաց սեղանին վերայ դարձեալ այս օրհնութիւն կուտան. «Աստուած շատ հաց տայ մեր փեսային ու հարսին»։ Գիւղացի հողագործ ժողովուրդը անխորհուրդ չէ, իւր անուս վիճակի մէջ նախատեսութիւն ունի։ Նա ամուսնութիւն կը սիրէ, որպէս զի ընտանեաց մէջ աշխատաւոր մշակները շատնան. նորա համար շատ պէտք են մանչեր ու աղջիկներ։ Նա միշտ այնպէս կը դատի, որ ընտանեկան հարստութեան աղբիւրը՝ ժրաջան զաւակներն են. սորա համար է, որ հարկաւոր ու կանոնաւոր ամուսնութիւնը աւելի հասարակ ու շինական ժողովրդոց մէջ ընդհանրացած է քան թէ քաղաքակիրթ կարծուած Ժողովրդոց ու ազնուականաց մէջ։

Սակայն աշխարհիս տնտեսագիտաց կարեկցին հետեւելով՝