Իմ երկերի քննադատության առթիվ
Գրված է 1904 թվականին ի պատասխան Լեոյի «Բազմավեպ»−ում լույս տեսած «Ռուսահայ վիպագրություն» ակնարկի, ուր ժխտվում է Մուրացանի ստեղծագործության գեղարվեստական արժեքը։ Հողվածն ուղղված է «Բազմավեպ»−ի խմբագրությանը, որը սակայն տարիների ձգձգումից հետո չի տպագրել։
Առաջին անգամ տպագրվել է Մուրացանի մահից հետո «Լումա»−յում (1909 թ. № 4)։ Երկրորդ անգամ հրապարակվել է երկերի ժողովածուի 5−րդ հատորում։
«Ռուզան»-ը և նրա քննադատները
Տպագրվել Լ 1908 թվականին «Երկերի լիակատար ժողովածու»−ի 2-րդ հատորում , սակայն, հատորը դեռ չվաճառված վիպասանի ժառանգների պահանջով հանվել է հատորից։
Տեղ է գտել հնգհատորյակի 5-րդ հատորում։
ԻՆՔՆԱԿԵՆՍԱԳՐԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐ
Հիշատակարան
Առաջին անգամ տպագրվել է «Հանդես ամսօրյա» ամսագրում (1990 թ. № 11), երկրորդ անգամ՝ հնգհատորյակի 5−րդ հատորում։
«Հիշատակարան»−ը, որ սկսված է 1885 թվականին Թիֆլիսում, անավարտ է։
Ինքնակենսագրություն
Գրված է 1890−ական թվականներին, Մ. Բերբերյանի հանձնարարությամբ, «Армянские белетристы» երկրորդ հատորում զետեղվելիք ակնարկի համար։ Հատորը տպագրվել է, բայց արգելվել է, գրաքննչության կողմից։
Լույս է տեսել 1910 թվականին «Լումա» հանդեսում՝ «Մուրացանի կենսագրությունը» վերնագրով։
Տեղ է գտել նաև հնգհատորյակի 5−րդ հատորում։
ՆԱՄԱԿՆԵՐ
Բացառապես կնոջը՝ Ոսկուն ուղղված նամակներն են՝ գրած 1884—91 թվականների ամռան ամիսներին՝ երբ Մուրացանի ընտանիքը սովորաբար գտնվելիս է եղել Շուշիում՝ ամառանոցում։
Նամակների «միակողմանիությունը» ըստ երևույթին, պետք է բացատրել նրանով, որ կնոջ պատասխան նամակները Մուրացանի մոտ չեն պահպանվել նրա արխիվը ոչնչացնելու կապակցությամբ։
Չնայած նամակների, մեծ մասամբ, հույժ ինտիմ բնույթին, դրանք զերծ չեն հասարակական հետաքրքրությունից. նրանցում տեղ−տեղ հիշատակված են անցքեր ու դեմքեր, որոնք պատկերացում են տալիս ժամանակի թիֆլիսահայ կյանքի փաստական մի քանի կողմերի մասին։
Նամակների բովանդակությունից երևում է, որ Մուրացանը անձնական, ամուսնական կյանքը, հենց սկզբից, ենթարկված է եղել խնամիների քաղքենիական քաշքշուկին, որով, այն ժամանակ, այնքան հագեցված է եղեջ Թիֆլիսի բուրժուական մթնոլորտը։
