Էջ:Raffi, Collected works, vol. 5 (Րաֆֆի, Երկերի ժողովածու, հատոր 5-րդ).djvu/219

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

— Մեզ համար այդքանն էլ բավական է, պարոն, որ նա մեծ պատիվ է վայելում, նրա պատիվը մեր պատիվն է, նրա փառքը մեր փառքն է։ Թող նա ոչինչ էլ չանե ժողովրդի համար, բայց մենք նրա անունով պարծենում ենք թուրքերի առջև։

—Ասում են, որ նա թուրքերին ավելի շատ է սիրում, քան թե հայերին։

— Այդպես էլ պետք է, — մեջ մտավ երեցփոխանը,— հարկավոր է, որ նրանց «խաթրն» էլ առնե, նրանց էլ հաճոյանա

— Իսկ Հայրիկը ին՞չ տեսակ մարդ էլ

— նա մի դերվիշ մարդ է,— պատասխանեց երիտասարդը,— նրանից ոչ ոք չէ վախենում։

— Իսկ առաջնորդից վախենո՞ւմ են։

— Իհարկե, վախենում են։

Երեցփոխանը «իհարկե» բառը շատ էր գործ ածում և նրա հետ աջ կողմի աչքը միշտ խորհրդավոր կերպով խփում էր խոսելու ժամանակ։ Ես պատասխանեցի,

— Առաջնորդից, այո՛, վախենում են, բայց Հայրիկին սիրում են։

— Ո՞վ է սիրում,— ասաց նա վրդովված ձայնով,— ցույց տվեցեք մի հայ էֆենդի, մի հայ բեկ. վերջապես, մի փոքր ի շատե նշանակություն ունեցող մարդ, որ նրան սիրելի լիներ։ Ժողովրդի գլխավորները դրանք են։ Նրան սիրում են գռեհիկ գյուղացիները կամ քաղաքի աղքատ-ուղքատ արհեստավորները, որոնց տները մտնում է և բոլորի քեֆը հարցնում է։ Նրան ի՞նչ կվայելե այդ տեսակ մարդկանց դուռը բաց անել։ Նա մի մեծ վանքի վանահայր է, պետք է իր հավասար մարդկանց հետ նիստ ու կաց անե։

— Հենց Հիսուս Քրիստոսն էլ մեզ նման աղքատ արհեստավորների դուռն էր բաց անում և իրան միշտ բեկերից, էֆենդիներից հեռու էր պահում,— պատասխանեց այնտեղ նստած արհեստավորը, որին, ինչպես երևում էր, զայրացրին երեցփոխանի վերջին խոսքերը։

— Բայց նրանից ո՛վ էր վախենում,— հարցրեց երեցփոխանը, ինքն ևս բարկանալով, և այս անգամ սխալմամբ ձախ կողմի աչքը խփելով։— Եթե նա մեծ մարդկանց հետ նիստ ու կաց աներ, նրանից էլ կվախենային։

Ես չկարողացա համբերել և կտրեցի նրա խոսքը.

— Այստեղ ի՞նչ վախենալու կամ չվախենալու հարկավորություն