ու աշնան, տաքի ու ցրտի, արևի ու անձրևի անվերջ փոփոխություններից նեղացած ու հոգնած՝ ծերուկ երկրագնդի երկար ու ծանր հառաչն էր… Քամին էլ իր շառաչյունով տխուր, հուսահատ երգեր էր հորինում ու տարածում գետի ալիքների և նրա սև ու անբնակ ափերի վրա…
Մեր տեղը, նավակի տակը, զուրկ էր հարմարություններից․ նեղվածք էր ու խոնավ․ կոտրված հատակից մեզ դիպչում էին անձրևի ցուրտ կաթիլները․ քամին անտանելի էր։ Մենք լուռ նստել, դողում էինք։ Հոգնածությունից աչքերս փակվում էին։ Նատաշան մեջքը դեմ էր տվել նավակի կողքին և կուչ եկել, մի փոքրիկ գունդ էր դարձել։ Ծնկները ձեռքերով գրկած ու կզակը հենած նրանց վրա, նա անթարթ նայում էր գետի կողմը, և նրա մեծ ու լայն բացած աչքերը ավելի ևս մեծ էին երևում իրենց տակի կապտածների շնորհիվ։ Նա բոլորովին չէր շարժվում, և այդ անշարժությունն ու լռությունը, զգում էի, կամաց-կամաց ինչ-որ ահ էր գցում սրտիս մեջ. ես վախենում էի իմ հարևանուհուց… Ուզում էի խոսել նրա հետ, բայց չգիտեի ինչպես սկսել։
Նա ինքը խոսեց։
— Ախ, անիծյալ կյանք…— պարզ ու որոշ արտասանեց նա։
Սակայն դա գանգատ չէր բախտից։ Նրա ձայնի մեջ այնքան անտարբերություն կար, որ չէր կարելի ասածը գանգատի տեղ ընդունել։ Երևում էր, որ մարդն ուղղակի մտածել է կյանքի մասին և եկել է մի որոշ եզրակացության, որ և հայտնում է այժմ, և որին ես չէի կարող պատասխանել առանց կեղծելու, առանց հակասելու ինձ։ Ես լուռ էի, իսկ նա կարծես չէր էլ նկատում ինձ, առաջվա պես անշարժ նստած էր։
— Մարդ չի էլ սատկում, պրծնի…— նորից խոսեց Նատաշան. այս անգամ կամաց և մտազբաղ։ Եվ դարձյալ գանգատի ոչ մի նշույլ։ Դարձյալ երևում էր, որ մարդը մտածել է կյանքի մասին, նայել է իր վրա և հանգիստ հոգով եկել է այն եզրակացության, որ իր անձը կյանքի ծաղրից ու կատակներից ազատելու համար մի բան միայն կարող է անել՝ «սատկել»…
Մտքի այդպիսի հստակությունը սիրտս լցրեց անասելի ցավով ու զզվանքով, և ես զգում էի, որ, եթե շարունակեմ լռել, լաց պետք է լինեմ… Իսկ դա ամոթ կլիներ մի կնոջ առջև, մանավանդ որ նա ինքն ահա լաց չէր լինում։ Ես վճռեցի խոսել։
— Այդ ո՞վ է քեզ ծեծել,— հարցրի ես, որովհետև չկարողացա ուրիշ, ավելի մարդավարի խոսք գտնել։
— Պաշկան, ուրիշ ո՞վ պիտի լինի,— պարզ ու հանգիստ պատասխանեց նա։
