է իր բովանդակությունը տնտեսական զարգացման աստիճանի և նրա բնության համեմատ։
Լինելով բուսական-սննդի, ընդհանրապես բուսական աստվածություն՝ տնտեսական համապատասխան միջավայրում կամ ստադիալ զարգացման համապատասխան աստիճանում նա միաժամանակ հանդիսանում է նաև որսորդության աստվածության, արդեն խտոնիկ (հողի) և գիշերային լուսատվի աստվածություն: Այդպես է Kopala և Kopale աստվածությունը վրացիների, խեվսուրների և սաճեցիների մոտ:
Ասածիս կապակցությամբ պաշտամունքային տերմիններն ազդանշում են և սոցիալական կառուցվածքը: Երկրագործական աստծու հետ կապված է դասակարգային որոշ հասարակարգ:
Ճիշտ այդ կերպ էլ վրաց ğ+mer-ϑ-ի սուլական s-merd կրկնակը արդեն ուղղակի սոցիալական որոշ խմբակի անուն է:
Ցե՞ղ է արդյոք արտադրական այդ խմբավորումը: Իհարկե, ոչ: Իսկ ցեղ են արդյոք բուլղարները, ցե՞ղ են արդյոք խազարները:
Չէ՞ որ ցեղանունների հնէաբանական մեկնաբանությամբ արդեն սահմանվել է նրանց նշանակության փոփոխականությունը: Եթե մի շարք ժողովուրդների ցեղանուններն իրոք նշանակում են ‘երկնքի որդի’ կամ ‘արևի որդի’, ապա դա, ինչպես պարզվում է լեզվահնէաբանությամբ, նշանակում է, որ ստադիալ զարգացման որոշ աստիճանում սոցիալական յուրաքանչյուր խմբավորում, հետագայում ցեղ, հենց այդպես էլ կոչվում էր[1]: Ճիշտ այդպես էլ յուրաքանչյուր գետ օրինաչափորեն և ոչ թե մի քանի անգամ պատահաբար, կոչվում էր ‘գետ-ձի’[2]:
Սակայն դիախրոնիկ լրիվ կտրվածքով այսպես կոչվող դերանունների նշանակությունը բնավ կայուն չէ. նա փոխվում է տնտեսության, տեխնիկայի, սոցիալական կառուցվածքի, նրա հետ նաև մտածողության ստադիալ զարգացման աստիճանի հարակցությամբ:
Այն, ինչ որ մինչև այժմ պարզված է ցեղ անունների մեկնման ասպարեզում, հաբեթական լեզվաբանության մեջ և ևս նվաճել է փաստերի և ցուցմունքների առերեսմամբ, առանց դիախրոնիկ
