Էջ:Vahan Terian, Collection works, vol. 4.djvu/49

35. Ա. ՄԻՍԿԱՐՅԱՆԻՆ

1912, 13 օգոստոսի

Սիրելի Անտենկա

Ձեր նամակն ստացա և, կարդալով, երկար ժամանակ տրտում էի ինչ-որ տարօրինակ (թեև ինձ տարիներն ի վեր ծանոթ) տրտմությամբ։ Դա մի տեսակ մեղմ, համակերպված, հեզ, թերևս նույնիսկ ուրախագին թախիծ է, որը մեր մեջ ծնվում է, երբ անձնատուր ենք լինում հուշերին կամ երբ լսում ենք լավ տխուր երաժշտություն։ Այդ թախծի ժամանակ քեզ ազատ ես զգում և ոչինչ չես սպասում և ոչնչի համար չես ափսոսում։ Այնպե՜ս տխուր ու լավ է։ Եվ մեկ էլ ձեր նամակում մի նախադասություն կար, որին երկրորդ անգամ եմ հանդիպում՝ «ես մեռած եմ, միայն իմ մարմինն է ապրում»։ Ճշմարիտ, դա այնքան ծանոթ միտք է, որ նույնիսկ մի տեսակ տարօրինակ զգացի, որովհետև դա ձեզնից լսում եմ երկրորդ անգամ, իսկ իմ մեջ այդ բացականչությունը ես լսել եմ հազար անգամ։ Եվ ահա այդ հավերժական շշուկից այն մասին, որ ես մեռած եմ, որ ես մեկի ստվերն եմ, որը մի ժամանակ ապրում էր, մի տեսակ տարօրինակ եմ զգում՝ լավ և տխուր։ Այդ պահերին զգում եմ ինչ-որ ազատություն, խանդաղատագին հնազանդություն և «մեղմություն»։ Եվ հանկարծ շուրջս եմ նայում և տեսնում եմ նոր ծլած խոտը և տարօրինակ եմ զգում' ուզում եմ լալ այդ թախծալի ուրախությունից։ Եվ հանկարծ տեսնում եմ արևը և փողոցում մի ցնցոտիավորի, և դա ինձ համար ուրախալի ու սիրելի է։ Կարծես թե հարություն ես առնում, բայց հարություն ես առնում մի այլ տեսակի կյանքով, ապրում ես ինչ-որ այլ տեսակի զգացմունքներով, սրված ու նուրբ, ես կասեի՝ «երաժշտական» զգացմունքներով։ Կարծես թե քո մեջ երգում է մի բան, կարծես թե ամեն ինչ լուսավորված է մի այլ տեսակի լույսով, և՛ լուսամուտիդ առջևի բարդիները, և՛ խղճուկ տնակը, և՛ նստիքի վրա ննջող կառապանը, և՛ դու ինքդ, դու ինքդ։ Եվ ահա այդ րոպեներին հոգիդ պոռթկում է դուրս, ուզում ես բացահայտել այն երգը, այն «երաժշտականությունը», որը հնչում է հոգումդ, և բառեր չկան դրա համար։ Ահա այդ պահերին զգում եմ, որ հարկավոր է երաժշտություն, և միայն երաժշտությունը կարող է արտահայտել

4 Վ. Տերյան, հատ. ІV