Էջ:Vrtanes Papazyan, Collected works (Վրթանես Փափազյան, Երկեր).djvu/100

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

—Ակներև է,— խոսեց մեկը,– գետի ջրերը պակասում են. բայց թե ինչպես կամ ո՞ւր են գնում, մենք այդ իմանալ չկարողացանք:

— Ինձ թվում է,– խոսեց մի ուրիշը,— որ վտակների տակ անդունդներ են գոյացել և կլանում են ջրերին:

— Պտույտներ պիտի լինեին և կամ մի այլ նշան,— առարկեց մի երկրորդը,— մինչդեռ ո՛չ մի այդպիսի նշան չկա:

— Այո՛, չկա. բայց կա ա՛յն փաստը, որ ջրերը կլանվում են և մի ամբողջ հասարակության ծարավ թողնում:

— Գուցե անհայտ չարագործներ, ստորերկրյա, վարպետությամբ շինված ճանապարհներով գողանում են ջրերը,— հայտարարեց մի փորձառու գյուղացի:

— Այդպես բանի նշա՛ն էլ չկա:

Ու երկար վիճում էին նրանք, թեր ու դեմ կարծիքներ, զանազան ենթադրություններ առաջադրում: Առաջարկում էին ցնորական, երեխայական, առժամանակյա շատ միջոցներ, սակայն իսկույն էլ գտնում էին, որ դրանցից ո՛չ մեկը երկարատև լինել չէր կարող, եթե նույնիսկ հաջողվեին մի տարի, հսկայական ուժ գործ դնելով, ամբարել ջրերը, դաշտերին բավականացնել: Այնուամենայնիվ գետն անընդհատ պակասում էր և կարոդ էր լիովին չորանալ:

Երբ այդպես տաք վեճի մեջ էին, հանկարծ մի երիտասարդ, որ հայտնի էր հայրենակիցների մեջ որպես այլանդակ մտքեր արտահայտող ու երևակայող մի «խենթ», գոչեց այն կողմից.

— Լսեցեք ինչ կասեմ ձեզ, եղրայրնե՛ր: Մեր ջրերը կլանողը ո՛չ այս է, ո՛չ այն: Դա մի վիշապ է, որ բույն է դրել լեռներում և հետզհետե ցամաքեցնում է մեզ կյանք տվող աղբյուրները. մի վիշապ է դա — ահա ճշմարտությունը:

Բարձրացավ ընդհանուր քրքիջ, հետո ծաղրի կարկուտ թափվեց խենթի գլխին: Բայց սա անվրդով, հետզհետե ավելի հաստատուն ու վճռական ասում էր.

— Կրկնում եմ ձեզ, եղբայրնե՛ր, մի վիշապ է այն, որ մտել է մեր լեռների մեջ: Շուտով եղած ջուրն էլ կցամաքեցնի. պիտի տեսնեք: Կլանելով ջրերը` ինքը կմեծանա, նրա ծարավը կաճի, խմելու փափագը կավելանա և այլևս ջուր չգտնելով, կգա մեր արյունը խմելու…

Այդպես խոսեց «խենթ մարդը», և նրա եղբայրները ո՛չ միայն ծաղրեցին, այլև նախատեցին, ջանացին լռեցնել, հետո ծեծեցին ու ստիպեցին, որ դադարեր հիմարություններ ասելուց:

Բայց նա գոչում էր համառությամբ.