և անմիջական, զսպոց միջոցներ, այս գիշեր իսկ, առանց հետաձգելու… Առյուծը զարթնել է…
Եվ նույն գիշեր գործը սկսեցին։
Բոլոր գազանապահները զինված գավազաններով, պահապանները՝ ծանր, անքակտելի շղթաներով, գլխավոր գազանապահը՝ շիկացրած ձողով, խիստ զգուշությամբ՝ քնած առյուծին մոտ գնացին:
Հարկավոր էր անշուշտ առյուծին նորից իր վանդակի մեջ սեղմել և այս անգամ շղթաներով ընդմիշտ կապոտել։
Առյուծը քնել էր։ Այլևս չէր վախենում, որովհետև վճռել էր անելիքը:
Քնել էր հանգիստ, որովհետև իմացել էր, թե ինչ էին պատրաստում իր համար։ Ազատությունների տրված օրից իսկ նա միշտ կասկածել էր և այժմ պարզ տեսնում էր, թե ինչպես մի առ մի ետ էին խլում վարպետորեն, գծուծ ձևերով…
Գազանապահների համար գոյության հարց էր առյուծի՝ վանդակի մեջ լինելը։ Առյուծը ազատ վանդակից՝ պիտի ձգտեր ազատվել նաև շրջափակից։ Իսկ դա՝ նշանակում էր ոչնչացումն ամեն պահապանի:
Ու քնել էր՝ վստահ իր ուժի, վստահ՝ ձգտումների արդարության, բնական լինելու վրա…
Ահա, մոտ են գնում գազանապահներն ու պահապանները քայլ առ քայլ, զգույշ, սողալով… Շղթան նրանց հետ շարժվում էր առաջ, շիկացած ձողը փայլում էր կայծարձակ ու սպառնագին։
Բայց կա մի խոշոր սխալ, որից զուրկ չէ ոչ մի գազանապահ և կամ առյուծի պահապան։
Առյուծը քնում է, իրավ է, սակայն քնում է այնքա՜ն հսկող քնով ու այնքա՜ն թեթև, ինչպես այն ամեն առյուծ, որի ազատությանը սպառնալ կարող են յուրաքանչյուր րոպե…
Թեթև շշուկ, նույնիսկ իրեն ամեն կողմից շրջապատող սև ոգիների մղած օդը՝ զարթնեցրեց նրան։
Չշարժվեց. աչքը կիսովին բաց արավ, նայեց շուրջը, տեսավ բռնավորներին…
Ու ոստնեց…
Դղրդաց գետինը, ցնցվեց ամեն ինչ ու տապալվեց, մռնչյունով օդը լցվեց, ճիչ ու աղմուկ, հաղթվողի ողբը հաղթականի աղաղակների հետ իր կծվությամբ օդը քեղրտեց… ապա լսվեց դռների փշրտվելն, ու մի հսկա բան դուրս թռավ շրջափակից և մռնչյուն սփռելով ամեն կողմ սլացավ դեպի արձակ տարածությունը…
Շրջափակի մեջ ո՛չ մի գազանապահ, ո՛չ մի պահապան ողջ չէր
