բծավորված վարդի թփիկներով։ Հողային բլրակների մի խումբ դեպի դաշտն է խոնարհվել, մեջքը ցից լեռներին տվել, կուրծքը կաթնահամ ջրերի մեջ թաթախել և ստորոտի շքեղ անտառներով զարդարել։
Վարդի և սոխակի երկիր, սիրելու և երազելու անկյուններ, ծաղիկների հոտով բացվող վայրեր, արդյոք քո ծոցումը չէ՞ր, որ առաջին մարդը սիրեց… և տանջվեց…»։
Այդ սքանչելի բլրակների մեջ էր, որ տարիներից ի վեր վտակների հոսելուց կազմվել էր Թոքնաբադ գետը և Թոքնաբադը, երկար գնալ, հոգնելուց հետո՝ ձևացրել էր մի շքեղ ավազան։
Տարիներից ի վեր ջրերը մի ծոց էին գտել, գումարվել ու կուտակվել, հրավիրել ընկերներին, իրենց մեղմ կարկաչյունով գրավել ու մեծացրել էին շրջանը և կանչել ավազանի մոտ սոխակներին, որոնք հովտի վարդերի սիրուց տոգորված, նրանց փշերից ծակծկված, սովորել էին գալ և հովանալ այդ ջրերի մեջ։
Դաշտի թռչունները, սուլացող քամին բերին իրենց թևերով վարդի սերմեր, փռեցին ավազանի շուրջը. վտակները կշտացրին նրանց իրենց ցատկոտող կաթիլներով և քիչ հետո վարդե մի պսակ էր, որ կազմվել էր ավազանի շուրջը. պսակ, ուր հավաքվում էին սիրահար սոխակները, ուր սիրում էին և տանջվում սիրուց։
Լցվում էր ավազանը, կյանք տալիս շրջակայքին։ Գետը սահում գնում էր նրա երեսի վրայից. սոխակները երգում, թևերով բախում նրա ջրերի մակերևույթը և խաղում նրա վետ–վետ ալիքների հետ։
Դեռ ոչ մի մարդ չէր խանգարել այդ լռիկ անկյունը իր պիղծ ոգով, կործանիչ շնչով։
Բնակվում էին հովտում լեռանց ոգիներ։ Չքնաղ հյուրիներ էին նրանք։ Մի աննման էլ թագուհի ունեին։
Նայեցեք գիշերով լեցուն լուսնին, ցերեկով՝ շքեղ արևին։ Մտեք Մարգարեի դրախտը խուզարկեք, Քրիստոսի արքայությունը տակնուվրա արեք. բնության գեղեցկությունները ի մի ձուլեցեք, բայց բոլորի մեջ ոչինչ չեք գտնիլ նման Այիշայի վառ գեղեցկության։
Նրա աշխույժի առջև սառցակույտ էր հալվում, և սոխակները հաճախ