— Տնա՜ւեր, քու տունդ քանդուեցաւ, կուզես, որ մեր տո՞ւնն ալ քանդուի։
Իր խօսքը ինձ վատ չազդեց, բնական գտայ. մնաս բարով ըսինք և դուրս ելանք, բայց իր կինը պատասխան չի տուաւ մեր բարևին։ Մարտիրոսը չափազանց վրդովուած էր աներոջը վարմունքէն. ես զինքը հանդարտեցուցի և գացինք Կարապետի տունը։ Կինը, Եղիսաբեթ, մեզ ընդունեց ուրախութէամբ. իր դէմքին ուրախ ժպիտը կարծես մեզի նոր կեանք պարգևեց. համբուրեց ճակատս, ես համբուրեցի ձեռքը և յուզմունքէս կը դողայի։ Նստեցանք և սկսան խօսիլ։ Խտօն և տանտիրուհին մեր քով նստած կը պատմէին։ Թիւրքերը հրդեհեր էին քանի մը տուներ։ Սոսկալի կերպով չարչարեր էին Գէշ Յարութիւնը, որպէսզի մեր պահուած տեղը յայտնէ։ Աքցանով միսերը քաշեր ու պայտ գամեր էին ոտքերուն։
Տանտիրուհին յարեց.
— Հարևան տանը մէջ կատարեցին այդ բոլորը, ականջներս կը գոցէի, որպէսզի չի լսեմ. վերջ ի վերջոյ Յարութիւնը սկսաւ հայհոյել իրենց, իրենց կրօնին, որպէսզի սպաննեն զինքը ու խալըսի։ Չսպաննեցին ու շարունակեցին չարչարել։ Ջեռքերնէն փախաւ ան, այն ատեն ետևէն հրացան արձակեցին։ Մեր տունը քսան հատ ձիաւորներ կային. հրացանի ձայնը լսելնուն պէս կարծեցին, որ դուն էիր, և սկսան դողալ. այնքան շուարեցան, որ ոչ հրացաննին կրնային առնել, ոչ կօշիկներնին
կը գտնային, «Վա՜յ, այդ կեավուրը մեր տունը քանդեց» կը հառաչէին։ Կէս Ժամէն հազիւ պատրաստուեցան, բայց փոխանակ դուրս ելլալու՝ մտան մարագ։
Եղիսաբեթ թռաւ տեղէն և անգամ մըն ալ ճակատս համբուրեց։
Շարունակեցին պատմել գիւղին գլխուն եկած պատուհասները։
Գիւղի տանուտէր Նիկոլ քեևեային ատամները քաշեր և թեւերը կոտրտեր էին։ 46 մարդ տարեր էին, 20֊ը՝ դէպի Հաֆըգ և 26֊ը՝ դէպի Սեբաստիա։ Նիկոլը ոտքերէն կախեր էին Պողազի կամուրջէն, իսկ մնացած 25 հոգին անզէն ու կապուած տանելէ ետքը Մաթէբէի մօտիկ սպաններ էին չաթալ չէքիճով։ Տղուն մէկը կապերէն ազատելով, յարձակել էր ոստիկաններուն վրայ և խածեր էր մէկուն կոկորդը. այդ տղուն մատները, ձեռքերը, ոտները մաս֊մաս կտրելով, սպաններ էին: Խուժանը կազմուած էր 140 հոգիէ, որոնք մասամբ կուսակալին ձիաւորներն էին և որոնց 60֊ը՝ առնաւուտներ։ Սպաններ էին Խառվազէն 25, Տուղասարէն՝ 32 հոգի, որոնց մէջ էր մեր սիրելի Սարգիսը, Կովտունէն 42 հոգի և այդպէս բոլոր հայ գիւղերը։
