չէի կրնար արգելել։ Միւս օր առաւօտուն կարգադրեցինք, որ այդ տեսակ որսորդութիւն չընենք այլևս։ Հայ փախստականները՝ առիթէն օդտուելով՝ զինուեր էին, գրաւեր էին սպաննուած թիւրքերուն հագուստները, զէնքերը, մթերքները և այլն։ Որոշեցինք թիւրք ոստիկանի հագուստով մարդիկ պահակ կեցնել, բոնուածները հարցաքննել և ըստ այնմ հարկ եղածը տնօրինել։ Միւս օրը բերին վեց մարդ․ ըստ մեր որոշումին զանոնք առաջնորդեցինք ցախերով շինուած խրճիթ մը և հարցաքննեցինք։
— Ո՞ր տեղացի էք, ո՞ր պէօլիւկէն և այլն։
Կը Հասկնայինք բանակներուն դրութիւնը և այլն ու ամենէն ետքը կը հարցնէինք «կեաւուրներու» մասին։ Անոնք կը գանգաթէին, թէ սոված են, խեղճ են, կը ՀայՀոյէին գերմանացի սպաներուն պատերազմին դէմ․ բայց երբ խօսք կու գար հայերուն, ոգեւորուած շեշտերով կըսէին․
— Ամենքն ալ սրբեցինք, մարդ չի մնաց։
Ասոնց մէջ կային ղազովացի (Թոքատի մօտ) երկու չէրքէզներ, բառին բուն իմաստով գազաններ, որոնք շատ մը սպանութիւններ պատմել է ետքը ըսին, թէ ինչպէս վարուած են հայ կիներու հետ, մերկացնելով, նախատելով, չարչարելով։ Այն ատեն յայտնեցինք մեր ով ըլլալը․
— Կեաւուրներ շատ կոտորեցիք, բայց կեաւուրներու ձեռքը ինկաք, սրիկաներ․․․ Ձեզի հաճելի կու գար ձեր ըրածները, դուք պատիւ, զգացում չունի՞ք, որ այդպէս վարուեցաք խեղճ կիներու հետ․․․
Թևերնին կապել տուինք և ղրկեցինք ուր որ պէտք էր։ Եղօն գնաց հետերնին և մէկ ու կէս ժամէն վերադարձաւ։
— Ի՞նչպէս էր, հարցուցի։
— Հո՜ւ, հրաշալի։
Եղօն շատ լաւ գիտէր թաղել առանց ոևէ Հետք ձգելու։
Այդ տեղ մնացինք 25 օր․ ամեն օր մեր որսը պակաս չէր, օրական 6-7 Հոգի կիյնային մեր ձեռքը, վերջին օրը հետապնդեցինք 9 հոգի, որոնցմէ երկուքը փախեր էին և 7֊ը բերին մեր դատաստանին, ամենքն ալ երիտասարդներ էին․ երեսս պաշլըխով ծածկած՝ ես ալ ներկայ եղայ հարցուփորձին։
Ասոնք սահման չի գացած, փախած զինուորներ էին․ բոլոր հարցումներէն ետքը Հարցուցինք կեաւուրներու մասին։ Տեղահանութեան ժամանակ գտնուեր էին Թոքատ և Հաճոյքով կը պատմէին իրենք րրած գաղտնութիւնները։ Մէկը՝ Մէհմէտ փէհլիվան պատմեց Հայ աղջկան մր մասին, որ Թոքատի վաճառականներէն մէկուն աղջիկն էր։ Անիկա դիմադրեր
