ՏՏՀ/Խնձոր

ԽՆՁՈՐ, ըստ հասունացման ժամկետների Խ-ի սորտերը լինում են ամառային, աշնանային և ձմեռային։ Ամառային սորտերը (Շաքարկենի, Մարգախնձոր, Մելբա, Վիրինյան վարդագույն ևն) առավել արժեքավոր են բերքահավաքից անմիջապես հետո և սովորական պայմաններում պահպանվում են 7-10 օրից ոչ ավելի։ Աշնանային սորտերը (Աշնանային շերտավոր, Ստրակինգ, Չելինի, Չխչխկան ևն) լավորակ են դառնում բերքահավաքից 1-2 շաբաթ հետո, իսկ ձմեռային սորտերը՝ պահելու ընթացքում։ Ձմեռային շատ սորտեր (Ռենետ Սիմիրենկոյի, Զանգեզուրի, Պեպին Լոնդոնի, Գոլդենդելիշես, Ստարկրիմսոն, Այդորեդ, Ջոնաթան, Փարվանա, Սյունիքախնձոր, Կարմրկենի ևն) կարող են պահվել 8-9 ամիս։ Պահելու համար նախատեսված ձմեռային սորտերը պետք է հավաքել ինչքան հնարավոր է ուշ, քանի որ վաղաժամ հավաքված Խ-ները վատ են պահպանվում։ Խ. առավել լավ պահպանվում է 0 °C ջերմաստիճանում։ Պահպանման տևողությունը կախված է պտղի որակից և չափից։ Լավ են պահպանվում միջին չափի այն պտուղները, որոնք չունեն վնասվածքներ։ Խ. պարունակում է ջուր (86,5 %), ածխաջրեր, օրգանական թթուներ, սպիտակուցներ, հանքային աղեր, թաղանթանյութ։

Խ. օգտագործվում է թարմ, պահածոյած, մուրաբա, պովիդլո, կոմպոտ պատրաստելու, չորացնելու (տես Բանջարեղենի և մրգերի չորացում), թթու դնելու, ինչպես նաև լցոն, կիսել, սալաթ, մուս և այլ ճաշատեսակներ պատրաստելու համար։ Խ. լցոնում են ընկույզով և բրնձով։

Խ. լցոնած. պտղակոթի հատվածից սուր դանակով հեռացնել միջուկն ու կորիզները։ Առանձին թասի մեջ պատրաստել լցոն (չամիչ, մանր կտրտած ծիրանաչիր, բոված, մաքրած և կտրտած նուշ, ընկույզ, շաքարավազ)։ Այս խյուսով լցոնել Խ., շարել տապակի մեջ, թույլ կրակով եփել ջեռոցում։ Մատուցելիս վրան ցանել շաքարի փոշի (ավելացնել մի քիչ դարչին)։

150 գ Խ-ին՝ 20 գ ծիրանաչիր, 15-ական գ չամիչ և նուշ, 20 գ շաքարավազ, 1 գ դարչին։