Հեղինակ:Եղիշե Չարենց
(Վերահղված է Չարենցից)
Այս հեղինակի գործերը հանրային սեփականություն են համարվում այն երկրներում, որտեղ հեղինակային իրավունքի տևողությունը ներառում է հեղինակի կյանքը գումարած 70 տարի կամ ավելի քիչ։
Հեղինակի գործերի թարգմանությունները, ադապտացիաները, մշակումները հանրային սեփականություն չեն, եթե թարգմանչի, ադապտացնողի ու մշակողի մահից չի անցել 70 տարի:
Բոլոր գործերը այբբենական
[խմբագրել]- Բոլոր բանաստեղծությունները այբբենական կարգով
- Բոլոր պոեմները և բալլադները այբբենական կարգով
- Բոլոր թարգմանությունները այբբենական կարգով
- Բոլոր ժողովածուները
- Բոլոր արձակ ստեղծագործությունները
- Բոլոր հոդվածները այբբենական կարգով
Լիրիկական բանաստեղծություններ (1913—1920)
[խմբագրել]Երեք երգ տխրադալուկ աղջկան (1913)
[խմբագրել]«Հրո երկիր» շարքից (1913-1916)
[խմբագրել]- Երազում եմ այն Երկիրը հեռավոր
- Ու իրիկնային...
- ...Ու կապտագույն...
- Ու լալիս էիր
- Բայց մոտեցար ու...
- Ու մոտեցար, ու ձեռքերդ կարմի՛ր, հրո՛տ․․․
- Օ, այն չէ՛ր, այն չէ՛ր
- ...Եվ երբ դադարեց հեծկլտանքը քո
- Ես ի՞նչ անեի, քույր իմ, երբ չկար
- Քո՛ւյր, գուցե՜ չըկանք
Տեսիլաժամեր (1915)
[խմբագրել]- Մի լուսե աղջիկ, լուսե մի մեռել
- Ես նստում էի անմարդ բուլվարում
- Հոգուս մեջ իջել ու փռվել էր մի
- Եվ մի իրիկուն զանգերի երգում
- Հայրենիքում
- Եվ մի առավոտ մշուշ էր ու մեգ
- Հիմա չգիտեմ, մոռացել եմ ես
Լիրիկական բալլադներ (1915-1917)
[խմբագրել]- Հրդեհը
- Հարդագողի ճամփորդները
Ծիածան (1916-1917)
[խմբագրել]- Ծիածանը
- Լուսամփոփի պես աղջիկ՝ աստվածամոր աչքերով
- Երեք գույն կա երազային քո երկրում
- Երեք ճաճանչ, երեք երանգ, երեք գույն
- Կապույտը
- Կապույտը հոգու աղոթանքն է, քույր
- Արևից առաջ և ոսկուց առաջ
- Առավոտ կանուխ, երբ արև չկա
- Քո՛ւյր, արցունքները - մաքուր
- Երբ չկայիր կարծես դու՝ դղյակում հոգու
- Ոսկին
- Կապույտի՜ մեջ, կապույտի՜ մեջ - արևի ոսկին
- Արևի ոսկին ինչո՞ւ է փակում
- Դու տրտում ես, բայց արևի բռնկված ոսկին
- Օ, նայիր ու տե՛ս, նայի՛ր ու ժպտա
- Օղակ-օղակ, ոսկեգույն ու հրաշեկ
- Հրոտ, հրաշեկ ոսկին արևի
- Ես հավատում եմ հասկի շշուկին, խոսքին
- Արևը - որպես մի ոսկի թիթեռ
- Ու թուլացած, ու սփրթնած կմարի
- Ու կտարածվի մի տրտում մշուշ
- Մանուշակագույն
- Կապույտից հետո և ոսկուց հետո
- Աչքերիդ վճիտ ու թաց կապույտում
- Ու տրտում էին քո աչքերը թաց
- Իրիկուն էր։ Իրիկնային տրտմության
- Աղոթքի պես, երգի պես
- Քո՛ւյր, երազներն այրվեցին ու անցան
- Հրաժեշտի երեկո
- Ջինջ ճախրում են ղողանջները հորիզոնից-հորիզոն
- Դու մոտեցար որպես քույր - ու հեռանում ես ահա
- Դու գնում ես, բայց հոգիս սպասում է քեզ
- Կանցնեն օրերը բոլոր
- Գազելներ
- Կապույտ բաժակը հոգեթով դու խմի՛ր
- Իմ խոսքերը կարկաչում են կապույտում
- Ո՞ւմ եմ երգում. ի՞նձ, թե՞ քեզ - չգիտեմ
- Կա հոգու մեջ ու աշխարհում - մի ոսկի օղակ
- Դու կապույտը սիրեցիր - չգտար
- Քո՛ւյր, զանգերի տխրության մի ղողանջ է քո հոգին
- Բոլոր խոսքերն իմ երգում - ճաճանչներ են լոկ
- Քո՛ւյր, իմ հոգին լուռ ու տարտամ - մի ստվեր է լոկ
- Կղողանջեն օրերը քո - կմարեն
- Մենք չգիտենք, քո՛ւյր իմ, մեզ կապույտը ո՞ւր կտանի
- Քո՛ւյր, ղողանջի՜ պես ճախրել ու գնալ
- Ի՜նչ տրտում են զանգերը, քո՛ւյր, մայրամուտի
- Մահը, գիտե՞ս, մի լուսավոր առասպել է, քո՛ւյր
- Իրիկուն է, քո՛ւյր,- աչքերդ փակի՛ր
- Դիր մատներդ կույս՝ աչքերիս վրա
- Իրիկունը ու կապույտը կանչեցին, քույր
- Որքան ցավ կա, որքան ցավ կա այս կարոտում իրիկնային
- Թող ապրի հոգին - կապույտ վանդակում
- Մարում է հոգիս, քո՛ւյր, քո աչքերում ու մեռնում է նա
- Իրիկնային քո՛ւյր իմ հեզ, մեռելի՜ պես դու անցի՛ր
- Կապույտ կարոտը գուրգուրեմ ու լռեմ
- Շրթունքներիդ հոգեվարքն է, քույր իմ,- հեզ
- Սիրո երգի կորած տողն ես հոգուս համար
- Քեզ կհասնեմ, քո՛ւյր իմ, ես - Ամենտի Երկրում
- Կմոտենանք մի իրիկուն Հավերժական Կապույտին
Ողջակիզվող կրակ (1918-1920)
[խմբագրել]- Իրիկունը
- Նո՛ւյնն է կարոտս հիմա՝ անսփոփ ու որբ
- Հուրը լափում է հիմա սուրբ մարմինը քո
- Դեպի երկինք է տանում ճանապարհը հին
- Հրափթիթ վարդերի ոսկեշաղ, մաքուր
- Օրերը, որ գնացին, չե՛ն դառնա հիմա
- Կապույտ աչքերդ ահա - աներազ ու պաղ
- Կապույտ կարոտը մեռավ։ Խառնվեց հրին
- Այս աշխարհում իրիկնային, ուր ապրեցիր միայն մի ժամ
- Կապույտ կարոտը ոչինչ, մեզ ոչինչ չտվեց
- Կապույտ լճի վրա, բացերի մեջ պարապ
- Խինդ կա հիմա իմ հոգնած սրտում
- Իմ հեռավոր, իմ հեռու եզերքում
- Ցորենների արտի վրա հրաբորբոք
- Տունս դաշտում հեռու սպասում է հիմա
- Դեռ մայր չի մտել երկնքում
- Ես լռել եմ հիմա, խոնարհվել եմ հլու
- ...Մայրամուտի այս սուրբ, հրակարմիր միգում
- Արևն իջավ:- Մոտ է ծիրին
- Վերադարձ
- Առավոտ
- Իմ անցած օրերի պես
- Օրերը հուր են հիմա
- Հնչում են խոսքերը, բառերը
- Հնչում են օրերը, կանչում են
- Նո՜ր է կարոտս հիմա. հուր է կարմիր ու հրդեհ
- Կանչում են՝ դարձի՜ր, դարձի՜ր
- Դու հրե մի ուրու ես, աղջիկս
- Ես հաճախ մտածել եմ, զգացել եմ
- Բրո՛նզ ես, հո՛ւր ես
- Ու վառվո՜ւմ է օրերում սիրտս, որպես ողջակեզ
- Կարմիր նժույգները թռչում են սրընթաց
- Սրտիս մեջ մղկտում է կարոտը
- Ճամփա եմ ընկել ես մենակ
- Հուշի պես թել մի բարակ
- Ինչպես երկիրս անսփոփ, ինչպես երկիրս բախտազուրկ
- Վառվում ես՝ մարմա՜նդ, մարմա՜նդ
- Տեսնում եմ՝ վառ օրերում, օրերի հրում
- Դու - հողմային մշուշ ու մահ
- Վառվում է հեռու մի սեր
- Ելե՜լ են նորից...
- Որքան դաշտեր որ կան
- «Լյուսի Թառայանին» շարքից
- Բրոնզե քո՛ւյր իմ, բրոնզե քույր իմ, բրոնզե հարս
- Մահվան տեսիլ
- Տրիոլետ Լ. Բ.-ին
- Նրբակիրթ Լ.-ին
- Կատուներն ու ես
- Ամառ
- Կարմիր սոնետ
- Աստղիկ
Էմալե պրոֆիլը Ձեր (1920)
[խմբագրել]- Սոնետ (Ես ինչպե՞ս Ձեզ չսիրեմ)
- Էմալե պրոֆիլը Ձեր
- Որպես մի ցնդած պոետ
- Ես այնքան փո՜քր եմ դեռ
- Երազի պես անուշ
- Երբ ես տեսնում եմ Ձեզ
- Հստակ հոսում են իմ
- Առել եմ գիրքը Ձեր
- Որպես հեռու բույրի
- Ձեր դեմքի կարոտը վես
- Միայն Ձեզ համար
- Էլեկտրական լամպի
- Կարդում էիք Դուք թավ ձայնով
- Երբ ես տեսնում եմ դեմքը Ձեր
- Թղթից շինած ծաղիկների պես հոգեթով
- Երբ ես հիշում եմ Ձեզ
- Ես հիմա օրհներգում եմ
- Տրիոլետներ
- Իմ երգը միշտ Ձեզ է երգում
- Երեկ Ձեր պրոֆիլը այնքան
- Ձեր դեմքի էմալը երեկ
- Այսօր Ձեր մատները, տիկի՛ն
- Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն
- Շրշում են իմ շուրջը, շրշում
- Երգում է ծովը, դաշտը, հովը
- (Տրիոլետ ինտիմ)։ Հիմա ամեն ինչ անիմաստ է
- Ես անդարձ Ձեզ սիրել եմ, և իմ սիրտը հուր է
- Զրնգում է շուրջս աստղազարդ գիշերը
Նորից՝ Արմենուհի Տիգրանյանին
[խմբագրել]- Միայն Ձեզ համար
- Նորից՝ Արմենուհի Տիգրանյանին
- Գիտես, որ գլխարկիդ համար
- Անհայտ հեռուներից եկած
- Քո դեմքը, թովչությունը դեմքիդ
- Արմենուհի Տիգրանյանին
Փողացային պչրուհուն (1920)
[խմբագրել]- Խրախճանք
- Շամիրամ (Նորից՝ անմար կարոտով գգվանքների ու հրի)
- Անկումների սարսափից
- Վարսավիրի հմայքներ
- Հայացքների թակարդում
- Շան կարոտներ
- Խեղկատակ
Տաղարան (1920-1921)
[խմբագրել]- Ինչքան որ հուր կա իմ սրտում - բոլորը քեզ
- Ամռան անուշ, հուրհրատող տո՛թ ես ջան
- Երազ տեսա, Սայաթ-Նովեն մոտս էկավ սազը ձեռին
- Աշուղ Սայաթ-Նովի նման՝ ես երգ ու տաղ պիտի ասեմ
- Ես մե անգին գոզալ տեսա - Գյուրջստանի քաղաքումը
- Կուզեմ հիմի փչե զուռնեն - հարբած ըլիմ մինչև էգուց
- Ես մե հարբած դուքանդար եմ - դուքանիս մեջ բան չմնաց
- Մե ձեռիս արաղ է, մեկելը գինի
- Ինչքան զանգ են տալիս - իմ միտն ես գալիս
- Էսօր մեր փողոցով անցար - շրթերդ գինու թաս էին
- Շրթերդ կրակով լիքը օսկեջրած չինի են, ջա՛ն
- Էլի գարուն կգա, կբացվի վարդը
- Հազար ու մի գիրք կարդացի - ամենից լավ տաղն է էլի
- Ինչքա՜ն կանչես ու տաղ ասես, խելքի արի՝ բա՛վ է, էլի
- Հիմի շատ են երգիչները - հոգու ուզած տաղը չկա
- Երբ էս հին աշխարհը մտա ես տաղով, սազով - քամանչով
- Բախչովն անցան, բույր շնչեցին, ափսոս, որ վարդը չտեսան
- Հիմի անտուն ման եմ գալիս, գիշեր-ցերեկ երգ եմ ասում
- Աշխարհիս մեջ ես էլ մե օր կանցնեմ անդարձ ու կերթամ
- Հայաստանին (Հազար ու մի վերք ես տեսել - էլի՛ կտեսնես)
- Ես իմ անուշ Հայաստանի
Ութնյակներ արևին (1921)
[խմբագրել]- Նետե՜լ է երկաթե մի ձեռք
- Այն արև՜ն է՝ կարմի՜ր ու հասուն
- Աղջկա կոնքերի նման
- Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում
- Տեսնում եմ՝ արևի վրա
- Ինչպես շոգ, ճնշող ոսկի
- Ես գիտեմ՝ արևի վրա
- Արնակեզ, սուր մի նիզակ
- Կարծես ես ճամփա եմ ընկել
- Իմ ուղեղը բորբոք, կրակուն
- Բայց ինչո՞ւ միայն կիրք ու կին
- Փայլում ես ոսկի սվիններ
- Ու նորից ելած խանդավառ
- Միայն խմիր արեգակի բույրը ջինջ
- Բորբ մի աղջիկ զարկեց ձեռքով իր բոց կոնքին
- Հոսում է տաք, ինչպես հեշտանք, կամ ձույլ ոսկի
Պոեմներ և բալլադներ (1914—1928)
[խմբագրել]Էպիքական պոեմներ
[խմբագրել]- Բոլորին, բոլորին, բոլորին (Երեք ռադիոպոեմ)
- Նաիրի երկրից
- Դեպի ապագան
- Բրոնզե թևերը կարմիր գալիքի
- Երգ ժողովրդի մասին
- Խաղաղության ռադիո
- Ամենապոեմ
- Չարենց-Նամե
- Մաճկալ Սաքոյի պատմությունը
- Բալլադ Վլադիմիր Իլյիչի, մուժիկի և մի զույգ կոշիկի մասին
- Լենինն ու Ալին
- Լենին քեռին
- Ստամբուլ
- Պոեմ հերոսական
- Կոմունարների պատը Փարիզում
- Էլեգիա, գրված Վենետիկում
- Բալլադ քսանըվեցի մասին
- Բալլադ գնդապետ Տոմսոնի, կոմերիտ տղի և գործադուլի մասին
- Իմ ընկեր Լիպօն
- Բալլադ գեղջկական
- Խմբապետ Շավարշը
- Բորիս Ձնելաձե
Պոեզոզուռնա (1922)
[խմբագրել]Կոմալմանախ (1923-1924)
[խմբագրել]Ռուբայաթ (1926)
[խմբագրել]- Ապրում ես, շնչում ես, դու դեռ կաս — բայց ամե՛ն վայրկյան դու ա՛յլ ես
- Քո ամեն ակնթարթը մի սերմ է
- Նա թե՛ կյանք է, թե՛ մահ — ակնթարթը
- Նա հոսում է, ալիք առ ալիք
- Ես քեզ ո՞նց, քեզ ո՞նց հասկանամ
- Անցնում է, հոսում է, վարար է
- Օ, խմի՛ր, խմի՛ր դու ագահ
- Այս գետը, — նայի՛ր. — նա հոսում է
- էյ, դու՛, իմաստու՛ն վարպետ
- Նա կրկին ասում է․— Գարունը
- Վերցնում ես քարը — մտածում ես
- Մի անցորդ անցավ քաղաքից այս
- Դու ամե՛ն վայրկյան քեզ ժխտում ես
- Անտառը թափում է իր սաղարթը
- Դու ոսկի գրիչ ունես, դու այնպես իմաստու՛ն ես
- Թե կտոր տեսնես մի ամպի — ասա՝ սա ուրի՜շ է արդեն
- Նա գնաց ու կրկին եկավ — երեկվա իմ սիրած սիրեկանը
- Երկնքից թռչում է մի թռչուն. — քո ներկա՛ն է այն, բարեկա՛մս
- Դու մի օր աչքերդ կփակես, որ ուրիշը քո տեղ գոյանա
- Ինչ թու՜նդ է քո գինին, իմաստու՜ն, նրանից իմ հոգին հարբում է
- Դու քսում ես հոնքերիդ սուրմա — դու անհո՛գ ես
- Դու ինքդ քո մեջ միասիրտ․ — ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՛ս է
- Ախ, նայե՛ք, այդ մարդը, այդ հիմարը. — նա տեսնում էլոկ այն, ինչ տեսնում է
- Այդ կապիկը՝ ձեռքին հայելի — նա կարծում է՝ արդեն իմաստուն է
- Այդ դերվիշը — տեսե՛ք` նա նստած ուզում է ըմբռնի ու հասնի
- Դու ասիր՝ նայել, հասկանալ, ու սուզվել, ու դառնալ անէ
- Դու ասիր՝ անէ՛ է ամբողջը, աչքերիդ իջած մի շղա՛րշ է
- Նա կուզեր, որ լինի անէ
- Թե արևը այրում ու կիզում է — նա ասում է՝ ու՞ր է իմ կամքը
- Ասում են՝ վիթխարի հերոս, հանճարեղ է եղել Իսքյանդարը
- Հետևա՛նք ես դու, իմաստու՛ն, — այս մեկը դու լա՛վ իմացիր
- Մի հարուստ է անցնում փողոցով, — ախ նայե՛ք՝ նա ինչքա՜ն ինքնագոհ է
- Մտե՜լ են տոնական դռներից — և դրախտ են կարծել այս տունը
- Մի հարուստ դերվիշ էր եկել, նա ասում էր, թե ցնո՛րք է կյանքը
- Դու հարուստ չե՛ս եղել երբեք,— դու կյանքում միայն աշխատել ես
- Ապրեցիր դու բմբոստ մի դարում — և ոչինչ քեզ հար չթվաց
- Դեռ երեկ քո միտքը խավար էր, — իմաստուն ես արդեն հիմա դու
- Քեզ տրված է կյանքը, որ լինես — ու ոչինչ երազ չթվա
- Աշխատի՛ր, տոկա՛ անդադար, ստեղծի՛ր անդուլ — դա կամուրջ է
- Ընթացի՛ր դու, մա՛րդ, անդադար, որ ոչինչ քեզ երազ չթվա
- Ծովափին նստած է մի մարդ.— այդ դու՞ ես գուցե, իմաստու՛ն
- Նա ուզում է գտնել մի կշիռ — ու չափել նրանով ամբողջը
- Նա կուզեր, որ ողջը նրան միանգամ ընդմիշտ տրվի
- Ծնվում է, աճում է մի բան յուրաքանչյուր վայրկյան կյանքում
Էպիկական լուսաբաց (1926-1930)
[խմբագրել]- Ներբողներ և խոհեր
- Երգ մաքառումի
- Ես այն չեմ այլևս
- Դաշնակցականներին
- Թուղթ բանաստեղծ բարեկամիս՝ N․ N․—ին գրված Երևանից
- Թուղթ Ակսել Բակունցին, գրված Լենինգրադից
- Խոհ
- էլեգիաներ և այլ բանաստեղծություններ
- էպիքական առավոտ
- Մուսայիս (Ահա կրկի՛ն ինձ հետ ես, ահա կրկի՛ն)
- Այրած երգեր
- Օվկիանի երգը
- Մեռած պոետին
- Երկու սոնետ Արփիկի հիշատակին
- Մահվան քայլերգ (Լենինի հիշատակին)
- Ձմեռային պալատի ներքնահարկում
- Էպիքական ֆրագմենտներ
- Չափածո նովելներ
- Մանր բանաստեղծություններ
- Անվերնագիր
- Մի հոկտեմբերիկի
- Գովք խնդության
- Նմանություն Հայնեին
- Անվերնագիր (Հայնեյան մոտիվ)
- Անվերնագիր (Քո երգերը՝ բոց, քո երգերն՝ հրե)
- Անվերնագիր (էլ չե՛ս սիրում)
- N. N. — ին (Դարձանք մենք արդեն հասակ առած մարդ)
- Ակսելին՝ «Մթնաձորը» կարդալուց հետո
- Սիրելի Ա—ին (Ես չե՛մ մոռացել քեզ, բարեկա՛մ)
- Մակագրություն գրքի վրա
- N.—ին՝ Լենինգրադից
- Ընթերցողիս
- Ընթերցող պոետին
- Նեկրասովից (Փոխադրություն)
- Հրաժեշտ Լենինգրադին
- Ներբող առ քննադատն N․ N․
Լիրիկական անտրակտ (1927-1930)
[խմբագրել]- Մանկություն (Եղիշե Չարենց)
- Ars poetica
- I (Ողջո՜ւյն ձեզ, ողջո՜ւյն ձեզ, Լենի՛ն, Մա՛րքս)
- II (Թե ուզում ես, որ խոսքդ կարի հորիզոններ, դաշտեր)
- III (Երբ այնքան ճանաչես դու հույզերը մեր)
- IV (Քո ամպլուան — տարերքն էր... Այս լենինյան դարում)
- V (Դու նկատե՞լ ես, որ շատ անգամ)
- VI (Ես վախենում եմ, ինչպես նեկրոման, կես-գիշերային ժամից)
- Կես—գիշերային էսքիզ
- VII (Ինչպես սեմինարիստ՝ պոետը նստել էր)
- VIII (Դու ճամփա ելար մի առավոտ)
- IX (Դու աճում էիր, ինչպես խոտը։ — Դու)
- X (Քո անկումները եղել են միշտ)
- XI (Օ, դո՛ւ,— կարո՞ղ եմ արդյոք երբեք)
- XII (Դու շա՜տ ես ցրել, տվել քամուն)
- XIII (Նրանք ասում են, որ հոգնել եմ)
- XIV (Նա մի աղջիկ էր, մի դիցուհի՛)
- XV (Դու բա՛րձր ես, մե՛ծ ես, դու վիթխարի)
- XVI (Քայլի՛ր, քայլի՛ր քո ճանապարհով)
- XVII (...Լենի՛ն, այո՛, — Լե՛նին։ — Բայց ո՛չ միտինգային)
- XVIII (Քեզ ժպտում է արևը։ — Քեզ կյանքը)
- IX (Նյութը դիմադրո՛ւմ է, դիմադրո՛ւմ է միշտ)
- XX (Ո՛չ մի ձագ, ո՛չ մի ձագ ձվի կեղևից)
- XX (Ո՛չ մի ձագ, ո՛չ մի ձագ ձվի կեղևից)
- XXI (Կարող են անցնել փոթորիկներ մեծ)
- Էպիգրամներ և սատիրական բանաստեղծություններ
- Նա
- Մոնումենտ
- Հարց և պատասխան (Ճանաչո՞ւմ եք դուք այդ մարդուն, հանճարին այդ մեր ալեհեր)
- «Հանդերձ»
- Անվերնագիր (Կար մի քննադատ։— Նա երեկ, ահեղ փրփուրը բերնին)
- N․ N. (Նա մեջ է ընկնում տեղի—անտեղի)
- Անվերնագիր (Ների՛ր դու, պոե՛տ, քո փոփոխական քննադատներին)
- Գ. և Ա․
- Սովորական պատմություն
- էպիտաֆիա
- Լուսանկար
- Ֆաուստ
- Ալեհեր բարեկամիս
- Սաադի
- Լենինգրադյան սենտենց
- Նմանություն Ռիլեևին
- Հարց ու պատասխան (— Այսինչի մասին ինչու՞ չեք մի սուր էպիգրամ հյուսել)
- N․ N․ (Կոճղանման գլուխ։ Մոնումենտալ ճակատ)
- Ex ungue leonem (Պուշկինից)
- Մի անպտուղ իմաստասերի
- Նայիրյան հովվերգություն
- էքսպրոմտ, գրված հողմի ժամանակ
Գիրք ճանապարհի (1929-1934)
[խմբագրել]Պատմության քառուղիներով
[խմբագրել]- Պոեմներ
- Սասունցի Դավիթը
- Պատմության քառուղիներով
- Դեպի լյառը Մասիս
- Մահվան տեսիլ
- Զրահապատ «Վարդան զորավար»
- Գալիքի որմնադիրները
- Համայնական դաշտերի սերմնացաններ
- Գովք խաղողի, գինու և գեղեցիկ դպրության
- Նորք
- Աքիլլե՞ս, թե՞ Պյերո
- Տաղեր և խորհուրդներ
- Տաղ սիրո ձոնված ապագայի պարմանիներին
- Տաղ եկվորներին ողջունելու համար
- Երկրորդ տաղ եկվորների համար
- Տաղ ձոնված խիզախ ճանապարհորդին
- Տաղ հիվանդների համար
- Տաղ ձոնված գրքերին
- Տաղ ձոնված մանրանկարիչներին
- Տաղ՝ ձոնված բնությանը
- Տաղ՝ ձոնված մեռյալներին
- Յոթը խորհուրդ քաղաք կառուցողներին
- Ուղերձ մեր հանճարեղ վարպետներին
- Յոթը խորհուրդ գալիքի սերմնացաններին
- Յոթը խորհուրդ գալիքի երգասաններին
Արվեստ քերթության
[խմբագրել]- Սոնետ (Դժվար, դժնի տենդով գրել եմ ես երգերըս)
- Nostalgia
- I (Երազում եմ ես լուսավոր մի գետ)
- II (Այն ափերում, ուր դու, — օ, տարիներ առաջ)
- Թումանյանի երգերը
- Գիշերային պահերն այս քո
- Կարծում են նոքա, թե մի օր քո երգին նվազում կգա
- Եթե փակվեն հավիտյան աչքերդ այսօր
- Ինչ ունեցել է ժողովուրդը քո
- Դու գիտես, որ քո մատյանն այս վերջին
- Մոնումենտ
Գիրք իմացության
[խմբագրել]- Ռուբայիներ
- Այսպես՝ այս ժամին եկավ և մոտեցավ քո ոգուն
- Ո՜վ իմաստուն, այդ շեփորով չի՛ դատարկվի այս կաթսան
- Դո՜ւ ես միայն և միայն դու, ո՜վ պայքարող դու ոգի
- Այս խոհերի, այս գրքերի, այս մտքերի աշխարհում
- Մեր քերթությունը՝ մեր դարի ընթացքի հետ միասին
- Դու Տերյանից սովորեցիր լսել տրտունջը ոգու
- Ա՜խ, շռայլ է լինում ոգին — լոկ մի՛ անգամ իր կյանքում
- Չի՛ շղթայվի մարդու ոգին ոչ մի կապով արտաքին
- Ամեն պոետ՝ գալիս՝ իր հետ մի անտես նետ է բերում
- Եղե՜լ է երբ, որ քո մտքում հուրհուրացող խոհ մի խոր
- Զգում ես, որ՝ անհուն ու խոր՝ ինչպես մի հանք անսպառ
- Առուներով, գետակներով, վտակներով անհամար
- Խոհն անդադրում է կուտակվում, անկշռելի ու անտես
- Նրանք գալիս են միշտ լուռ, պատահաբար ու անձուկ
- Ո՜վ իմանա, ե՜րբ է մարդ դառնում այսպես իմաստուն
- Հե՜յ, անցյալի երգասաննե՛ր, որքա՜ն եք դուք երազել
- Արևմուտքում, Գուտենբերգի հայրենիքում հարազատ
- Ո՜վ երգիչներ մեր մե՜ծ երկրի, եղե՛ք զգաստ ու արթուն
- Ո՜վ Արևմուտք, որ դարերով հայրենիքն ես եղել մեծ
- Հորիզոնի վրա կրկին ամպեր են մութ ծանրանում
- Վերջին անգամ պատմությունը, մի թռիչքով գեղեցիկ
- Չի՛ ընթանում սակայն երբեք պատմությունը դեպի ետ
- Մենք քանդեցինք. կործանեցինք աշխարհը հին իր հիմից
- Պատմությունը տվել է մեզ ուսուցիչներ երեք մեծ
- Դիստիքոսներ
- Մա՛րդ, բարձրախոհ դու եղիր, պայքարի՛ր դարիդ առընթեր
- Սի՛րտ, քնքշությո՛ւն, սանտիմե՛նտ, — ե՛րգ, և՛ ցնորք, և՛ թախիծ
- Երգդ թեթև էր, — ասում ես, — և կյանքդ միայն դժվարին էր
- Նուրբ էր արվեստդ, չքնաղ, — բայց — մեր դարում հարկավոր էր
- Կա Մեծարենց, կա Տերյան, — և բազում ուրիշ պոետներ կան
- Մեր պատմության դառնաշունչ, չար ու խորշակ գիշերում
- Վարժ ու հմուտ վարպետներ, ճորտ հանճարներ անանուն
- Երգը այնժա՛մ է միայն քերթողի՛ց իր և դարի՛ց իր անցնում
- Ինձ զազրելի՛ է ընդմիշտ այդ խղճուկ, գավառցի վիպասանը
- Ո՛չ ակունքները Դելփյան, ո՛չ կախարդանքը Պանի
- Այգը բացվեց աշխարհում, երբ դու դեռ քերթող էիր լոկ
- Վա՛ղ արթնացիր, սերմնացան,— այս պատվերը հնո՛ւց քեզ տրված է
- Դու այս մեծ այգում բարձրացար.— ունեցի՛ր աչքեր սրատես
- «Փոխելն է կյանքը կարևոր» — բարբառել է մեր մեծ Ուսուցիչը
- Ո՜վ միամիտ երգիչնե՛ր, որ կարծում էիք, թե դո՛ւք եք
- Ո՜վ հանճարեղ Առաջնորդ, ես գիտեմ, որ հատու քո կամքը
- Դու հասկացար, որ ահեղ այս պայքարը՝ կյանքը փսխող
- Այս պայքարո՛ւմ ստացար դու խոհեր, եռանդ ու կորով
- Ձիրք՝ քեզ Իրա՛նը տվեց, խոսք՝ Նայիրին հնամյա
- Դո՛ւք դարձրիք ինձ հարուստ, և լցրիք ավյունով հեգ ոգին իմ
- Ի՛նչ որ գտնես այս գրքում, ի՛նչ մտածմունք ու խորհուրդ
- Քn հանճարո՛վ բարձրացար դու դարից քո, կյանքից, քեզանի՛ց իսկ
- Երբ փոթորիկը պայթեց — ամպրոպից սարսեց Իմաստունը
- Քո դարի մեծագույն առաջնորդը քեզ ասաց տեսնելիս
- Դե՛մ ելան իրար մի անգամ — հանճարեղ պոետն ու ռազմիկը
- Հասկացա՛վ ռազմիկը, որ դու — իր կոփած աշխարհի մարգարե՛ն ես
- «Ո՛չ կա միջուկ առանձին, ո՛չ կեղև — դրանք միասին են»
- Դու ձգտում էիր դաշնության, երբ անդա՛շն էր շուրջդ կյանքը
- Մեծ դաշնությունը ոգու — դո՛ւրսը, կյանքո՛ւմ է կոփվում
- Սեր, և՛ պայքար, և՛ քնար,— միասի՛ն եք դուք, միասի՛ն եք
- Կարո՞ղ ես քեզ կոփել այնպես, որ քո մեջ ամփոփես անցյալը
- Ո՜վ հանճարներ վիթխարի,— Դանթ, Հոմերո՛ս, Ալեքսա՛նդր
- Ուզո՞ւմ ես բարձրանալ քո դարից.— ուրեմն ոգով դու պիտի
- Ֆավն, ու նիմփեր, ու սրինգ,— երգ և տավիղ քաղցրաձայն
- Դա՛փնիս ու Քլոյա... Հիմա — մեզ համար մեռած մի լեգենդ է
- Ո՜նց իմանար Հոմերոսը, որ — կործանվի երբ Տրովա՛դան
- Դու արձագանքն ես լսում այսօրվա մարտերում խոսքերի՛ այն
- Ո՛չ Աքիլլեսը մարմար, ո՛չ լուսե Պատրոկլը, ո՛չ Ուլիսը
- Ա՜խ, արթնանում է հաճախ ձևը — մեռած համարվող
- Դուք սավառնում էիք վեր, կյանքը՝ տավիղ անվանում
- Ո՜վ երգասան այսօրվա, առընչի՛ր հնին, թե կարող ես
- Ո՛վ կամենում է, որ իր ծնունդից սկսվի այս կյանքը
- Մի՛շտ էլ կենտրոն է եղել մարդը կյանքում — և կարծել է
- Լա՛վ իմացիր, որ եթե դու ուզում ես մի օր չտևել
- Շա՜տ էր հարուստ խոհերով, հույզերով ու հրով իմ դարը
- Քո ժամանակը ուներ խոհ — ամենի՛ց ավելի
- Շա՜տ գաղտնիքներ բացվեցին, որ երեկ դեռ մթին հանելուկ էր
- Խոր ու խրթին խնդիրներ, որ երկնում էին հանճարները
- Ա՛յն, որ մտքով ձգտեցիք դուք հասկանալ ու հայել
- Դու կարո՞ղ էիր ըմբռնել, որ հարցը «էության և ձևի»
- Դարը մեզ մուրհակ է տալիս,— բայց այդ փակ մուրհակի հատուցումը
- Բեյթեր
- Ո՜վ երգասան, կյանքդ եթե երգ ու գինի էր
- Դու ասացիր՝ հող կդառնան շահ ու նոքար, Հաֆի՛զ
- Կյանքի իմաստը գինու ու ջանի մեջ դու փնտրեցիր
- Ոսկեզօծել է բազում շահերի քո շահիրական ջանքը, Ֆիրուսի՛
- Շահնշահերի արշավանքների գովասանքը բորբ
- Խոսքդ եղավ զառ ու զառբաբ, Սայա՛թ-Նովա
- Ոսկե բառեր, անգին քարեր, լալ ու գոհար շարել ես դու
- Ո՞ր շահն ունի այդքան ոսկի ու անգին քար, Սայա՛թ-Նովա
Զանազան բանաստեղծություններ և թարգմանություններ
[խմբագրել]- Պատգամ
- Մեր լեզուն
- Անվերնագիր (Ես սիրում եմ նրանց, յուրաքանչյուր անգամ)
- Անվերնագիր (Նրանք գալիս են անտես ու աննշմար)
- Ես կարդում եմ նրան ու ասում․․.
- Նա մեծ էր հողո՛վ, արյունո՛վ...
- Նա մեծ էր ավելի, քան եղավ...
- Նա եկավ Հյուսիսից։— Ճորտերի փրկության...
- Ե՛լ, բարձրացի՛ր դագաղից և կրկի՛ն երևա աշխարհին
- Նայիրյան արև՜ն էր քո մեջ՝ լենինյան հրով ճառագած
- Նա սիրում էր մեռնող քաղաքների տենդը
- Արյուն է եղել աշխարհում։— Եղել է եղեռն ու կռիվ
- Անվերնագիր (Մե՜ծ է մեր դարն, ինչպես օվկիան, և օվկիանում այդ անհուն)
- Խաչատուր Աբովյանի արձանին
- Գյոթեից (Բարեկա՛մ, անխախտ հասկացի՛ր դու սա)
- Պատասխան Գյոթեին
- Ակրոստիքոս (Արեգա՛կ, օվկիան զորության)
- Ակրոստիքոս (Արևի նման բոցվում է)
- Անվերնագիր (Չկա՜ քեզ պես սիրուն մանկիկ)
- N. N․ (Դու մեր մեջ ամենից կրտսերն ես)
- Մակագրություն մի գրքի վրա
- Մակագրություն մի գրքի վրա
- N. N․ (Ա՛յր խեղճամիտ, որ հասած օր ծերության, մի կտոր)
- Heinrich Heine
- Հայնեին
- ԳՅՈԹԵԻՑ
- Անակրեոնի գերեզմանը
- Զգում եմ խնդուն՝ դասական հողով եմ կրկին
- Անակրեոնի գերեզմանը
- Թափառականի գիշերային երգը (Առաջին վարիանտ)
- Թափառականի գիշերային երգը (Երկրորդ վարիանտ)
- Թափառականի գիշերային երգը (Երրորդ վարիանտ)
- Վենետիկյան էպիգրամներից
- Մատըռվակ
- Երգ և քանդակ
- Պինդ և ամուր
- ՊՈԻՇԿԻՆԻՑ
Խառը բանաստեղծություններ
[խմբագրել]1911-1922
[խմբագրել]- Ծաղիկները հեզ թեքվում են քամու օրորի տակին
- Գիշերը ամբողջ հիվանդ, խելագար
- Պոետ
- Գիշերապահը
- Պատահական անցորդին
- Դահիճը կարմրազգեստ
- Հիշում եմ, հնչեց զանգը միջանցքում
- Շամիրամ (Իրիկնային փողոցում ես տեսա նրան)
- Կան անտես հյուրեր։ Գալիս են նրանք
- Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՛ւն, անհո՛ւն
- Հմայում է ինձ լապտերը փողոցային
- Փողոցների մեջ կա մի անանուն
- Երգում է քաղաքն իր երգն առօրյա
- Դուրսը, հեռվում — դաշտեր ու դաշտեր
- Ճանապարհը — գորշ, փոշապատ, ոլոր
- Այս շենքի վրա ամպերն են թառել
- Կարինե Քոթանճյանին (Գիշերը հոգնած նստել uենյակում)
- Մարմնիս երազը
- Դուրսը քամին թափառում է, անմխիթար դեգերում
- Ուրվականս նոր
- Գիտեմ, որ մի օր կմեռնեմ ես էլ
- Արտիստը (Պ. Ադամյանի հիշատակին)
- Հեռացումի խոսքեր
- Տաղ անձնական
- Ոսկեփրփուր, ոսկեպուրպուր
- Աշնանային
- Անքնություն
- Աշունը դեղնաթուխ նստել է դռանը
- Խավար է, գիշեր է։ Մթում սպասում եմ
- Կարմիր են գալիքի լույսերը ու մուգ են
- Ի՞նչ ես արդյոք՝ չգիտեմ, ես չգիտեմ մինչ հիմա
- Աղմկում է իմ սրտում ամեն գիշեր մի կարոտ
- Օրիորդ Աշխենին
- Կարոտ
- Գարունը սիրտ է հուզում — հուր ու հրդեհ է վառել
- Դու իմ գարնան առավոտ - ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա
- Հիմա հիշում եմ բոլոր օրերս հին ու անցած
- Մորս համար գազել
- «Քո վարդարանը»
- Մարիոնետկա
- Վահան Տերյանի հիշատակին
- Ամառ
- Սիրելի օր․ Նվարդի համար
- Չորս տող Լեյլիի համար
- Մահվան տեսիլ (Որպես լքված թավջութակի ձգված մի լար)
- Աստղիկ
- Տրիոլետներ Արփենիկին
- Պրինցեսա մահ
- Տրիոլետ Լ․ Բ-ին
- Նրբակիրթ Լ․-ին
- Կարմիր սոնետ
- Ո՞վ կհանդիպի, ո՞վ կբարևի
- Ես գալիս եմ ահա։ — Նայեցե՛ք, նայեցե՛ք
- Կատուներն ու ես
- Քամին
1922-1925
[խմբագրել]1926-1930
[խմբագրել]Անտիպներ
[խմբագրել]Արձակ
[խմբագրել]Հոդվածներ
[խմբագրել]Մաքսիմ Գորկուն նվիրված
Թարգմանություններ
[խմբագրել]1923-1930
[խմբագրել]- Ագնիվցև Ն.— Հեքիաթ Կոմինտերնի մասին
- Բեգնի Դ.— «Լենա»
- Գալինա Գ․— Անտառը կտրում են
- Եսենին Ս.— Ընկերները
- Քառասունք
- Լերմոնտով Մ. — Մեռնող գլադիատորը
- Լիբկնեխտ Կ. — Փոթորի՛կ, իմ ընկե՛ր
- Կլյուև Ն. — Երգ
- Հայնե Հ․ — Ջուլհակները
- Հիքմեթ Ն. — Արևելք և արևմուտք
- Անատոլիայի ռոմանտիկան
- Հյուգո Վ. — Խավարում
- Մայակովսկի Վ. — Մի քանի խոսք իմ կնոջ մասին
- «Վլադիմիր Մայակովսկի» տրագեդիայի պրոլոգը
- Լավ վերաբերմունք դեպի ձիերը
- Ա՛յ քեզ
- Պատերազմ և խաղաղություն
- Մայրիկը և գերմանացիների կողմից սպանված երեկոն
- Ռուսաստանին
- Անօրինակ արկած, որ տեղի է ունեցել Վլադիմիր Մայակովսկու հետ ամառը դաչայում
- Նեկրասով Ն. — Երկաթուղին
- Երեխաների լացը
- Վերհարն Էմ. — Բանկիր
- Կինը ճամփամիջին
- Լոնդոն
- Դեկտեմբերը
- Տրետյակով U․ — Մռնչա Չինաստան
- Ուիտմեն Ուոտ — Մեր օրերը
- Եվրոպա
1930-1934
[խմբագրել]- Մրրկահավի երգը
- Բազեի երգը
- Վալախական լեգենդ
- Աղջիկը և մահը
- Ստախոս Սարյակի և ճշմարտության սիրահար Փայտփորիկի մասին
- Խանը և նրա որդին
- Բալլադ Կոմսուհի էլլեն դե Կուրսիի մասին
- Իմ թանկագին բարեկամ Լուիջի Ցապելլի—ին
Այլ
[խմբագրել]- Աղջիկը և մահը (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Բազեի երգը (Մաքսիմ Գորկի) (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Բալլադ կոմսուհի Էլլեն դե Կուրսիի մասին (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Դոստիգաև և ուրիշները (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Խանը և նրա որդին (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Իմ թանկագին բարեկամ Լուիջի Ցապելլիին (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Մրրկահավի երգը (Մաքսիմ Գորկի) (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Ստախոս սարյակի և ճշմարտության սիրահար փայտփորիկի մասին (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
- Վալախական լեգենդ (հեղ․ Մաքսիմ Գորկի)
Երկերի ժողովածուներ
[խմբագրել]
Երկերի ժողովածու, Հատոր 1-ին- Երկերի ժողովածու, Հատոր 2-րդ
- Երկերի ժողովածու, Հատոր 3-րդ
- Երկերի ժողովածու, Հատոր 4-րդ
- Երկերի ժողովածու, Հատոր 5-րդ
- Երկերի ժողովածու, Հատոր 6-րդ
